Καταλύτης για μια τέτοια προοπτική είναι η λειτουργία στην επικράτειά της ενός Ιδρύματος Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, η δομή και η λειτουργία του οποίου πρέπει να έχουν τα χαρακτηριστικά αντίστοιχων ιδρυμάτων κοινωνιών με ακαδημαϊκή παράδοση, π.χ. να διαθέτει μηχανισμούς διόρθωσης της πορείας του, να στοχεύει στην ελκυστικότητά του, να ανταποκρίνεται στις τωρινές και μελλοντικές ανάγκες της χώρας και να αποτελεί χώρο αναφοράς της κοινωνίας…
Η ελληνική πραγματικότητα παραπέμπει σε περιφερειακά Ιδρύματα, ως επί το πλείστον, διασπαρμένα, χωρίς στόχευση και στρατηγικό σχεδιασμό ανάπτυξής τους και σε κάποιες περιπτώσεις, χωρίς αυτόνομες δομές ανά πόλη. Ιδιαίτερα, η λειτουργία ενός νέο-ιδρυμένου τμήματος αρχίζει χωρίς την εξασφάλιση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων του, με παντελή έλλειψη φοιτητικών υποδομών, υποτυπώδη διοικητική και τεχνική υποστήριξη και με διδάσκοντες που δεν είναι εμποτισμένοι με τη φιλοσοφία αποστολής του τμήματος. Οι τοπικές πιέσεις για άμεση λειτουργία κάποιου τμήματος έχουν ως συνέπεια την έκπτωση σε όλες τις συνιστώσες της ακαδημαϊκής του αποστολής. Πρέπει να σημειωθεί ότι και το πρόβλημα των μετεγγραφών ακυρώνει τους όποιους σχεδιασμούς των τμημάτων, τόσο των κεντρικών, όσο και των περιφερειακών Ιδρυμάτων.
Στην πατρίδα μας έχουμε δύο είδη τέτοιων Ιδρυμάτων: Πανεπιστήμια (και Πολυτεχνεία) και ΤΕΙ. Τα Ιδρύματα αυτά αναπτύχθηκαν χωρίς τα μεν να λάβουν υπόψη τη δομή των δε. Άλλωστε, τα ΤΕΙ αναβαθμίστηκαν σε Ανώτατα Ιδρύματα, με νομοθετικές ρυθμίσεις, σχετικά πρόσφατα. Το γεγονός αυτό οδήγησε σε συγχύσεις, όσον αφορά στα γνωστικά αντικείμενα τμημάτων, στην ονομασία τους και φυσικά στα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων τους. Η τακτική των πιέσεων μπορεί να (και έχει) οδηγήσει σε στρεβλώσεις…
Η σημερινή κατάσταση πρέπει ν’ αλλάξει. Μια τέτοια προοπτική απαιτεί: α) επανασχεδιασμό του κάθε Ιδρύματος, ο οποίος μπορεί να οδηγήσει σε συμπληρώσεις ή καταργήσεις τμημάτων, β) θέσπιση κριτηρίων για τη λειτουργία νέων τμημάτων, γ) επαναπροσέγγιση του προβλήματος των μετεγγραφών (με στόχο τη σταδιακή κατάργησή τους), δ) ελαχιστοποίηση της διασποράς των περιφερειακών ιδρυμάτων, ε) συνεργασία των ιδρυμάτων κάθε περιφέρειας σε δομές όπως Ι-Β-Ε και υποδομές μεγάλης κλίμακας,…
Στην Ανώτατη Εκπαίδευση, οι συχνές νομοθετικές ρυθμίσεις χωρίς προηγούμενη αξιολόγηση προκαλούν σύγχυση και όπως είναι φυσικό δεν οδηγούν σε ακαδημαϊκή παράδοση. Τα μεν πανεπιστήμια και πολυτεχνεία έχουν λίαν αξιόλογο επιστημονικό και φοιτητικό δυναμικό, τα δε τεχνολογικά ιδρύματα, λόγω της διαδοχικής θεσμικής αναβάθμισής τους, υστερούν συγκριτικά σε ποιότητα του ανθρώπινου δυναμικού και σε ερευνητικές και εκπαιδευτικές υποδομές. Μια πρόταση για ενιαία ανώτατη εκπαίδευση, σε περιφερειακό τουλάχιστον επίπεδο, πρέπει να έχει στη διάθεσή της σημαντικό ιστορικό χρόνο και συγκλίσεις, για να δημιουργηθεί το κατάλληλο περιβάλλον για υλοποίησή της.
Τα στάδια που προτείνονται, για μια τέτοια προοπτική, είναι τα ακόλουθα:
α) τα τμήματα των ΤΕΙ που θα ενταχθούν στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση (και έχουν συναφή αντικείμενα με πολυτεχνικά ή πανεπιστημιακά τμήματα) πρέπει ν’ αλλάξουν σταδιακά το πρόγραμμα σπουδών και το χρόνο σπουδών ( υπό την εποπτεία εθνικής επιστημονικής επιτροπής),
β) το επιστημονικό προσωπικό των υπό ένταξη τμημάτων να επανακριθεί με βάση τα κριτήρια των πανεπιστημίων και
γ) οι υποδομές, εκπαιδευτικές και ερευνητικές, να συμπληρωθούν ώστε να ενισχυθεί η διάχυση και παραγωγή γνώσης.
Μετά την ολοκλήρωση της παραπάνω εκπαιδευτικής προσαρμογής να γίνει αξιολόγησή τους, σύμφωνα με τους κανόνες της ΑΔΙΠ.
Η θετική αξιολόγηση να οδηγήσει στην ένταξη ή συγχώνευση των τμημάτων αυτών στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση.
Ο δρόμος είναι μακρύς και απαιτεί πολιτική βούληση και ακαδημαϊκή υπευθυνότητα. Η ανώτατη εκπαίδευση στην πατρίδα μας δέχεται κριτική για την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης- παραγωγή γνώσης-καινοτομία και τον ελλειμματικό της ρόλο στην αναμόρφωση της κοινωνίας μας. Το γεγονός αυτό καθιστά επιτακτική την ανάγκη οι παρεμβάσεις μας σ’ αυτή να στοχεύουν στην αναβάθμιση του κύρους της. Η χωρίς ποιοτικά χαρακτηριστικά ένταξη των ΤΕΙ στα Πανεπιστήμια θα οδηγήσει στη θεσμοθέτηση της υποβάθμισης της Ανώτατης Εκπαίδευσης.
Οι σημερινές συνθήκες μας επιβάλλουν να σκεφτούμε την κοινωνία μας με όρους του μέλλοντος, ώστε αυτή με βασικό συστατικό τη γνώση, να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για ένα μέλλον προσδοκιών…
Η αρετή, η τόλμη, η γνώση, η κρίση, η υπευθυνότητα και η δημιουργική φαντασία πρέπει να σηματοδοτούν τις ενέργειες της πολιτικής ηγεσίας και της ακαδημαϊκής κοι
Η ελληνική πραγματικότητα παραπέμπει σε περιφερειακά Ιδρύματα, ως επί το πλείστον, διασπαρμένα, χωρίς στόχευση και στρατηγικό σχεδιασμό ανάπτυξής τους και σε κάποιες περιπτώσεις, χωρίς αυτόνομες δομές ανά πόλη. Ιδιαίτερα, η λειτουργία ενός νέο-ιδρυμένου τμήματος αρχίζει χωρίς την εξασφάλιση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων του, με παντελή έλλειψη φοιτητικών υποδομών, υποτυπώδη διοικητική και τεχνική υποστήριξη και με διδάσκοντες που δεν είναι εμποτισμένοι με τη φιλοσοφία αποστολής του τμήματος. Οι τοπικές πιέσεις για άμεση λειτουργία κάποιου τμήματος έχουν ως συνέπεια την έκπτωση σε όλες τις συνιστώσες της ακαδημαϊκής του αποστολής. Πρέπει να σημειωθεί ότι και το πρόβλημα των μετεγγραφών ακυρώνει τους όποιους σχεδιασμούς των τμημάτων, τόσο των κεντρικών, όσο και των περιφερειακών Ιδρυμάτων.
Στην πατρίδα μας έχουμε δύο είδη τέτοιων Ιδρυμάτων: Πανεπιστήμια (και Πολυτεχνεία) και ΤΕΙ. Τα Ιδρύματα αυτά αναπτύχθηκαν χωρίς τα μεν να λάβουν υπόψη τη δομή των δε. Άλλωστε, τα ΤΕΙ αναβαθμίστηκαν σε Ανώτατα Ιδρύματα, με νομοθετικές ρυθμίσεις, σχετικά πρόσφατα. Το γεγονός αυτό οδήγησε σε συγχύσεις, όσον αφορά στα γνωστικά αντικείμενα τμημάτων, στην ονομασία τους και φυσικά στα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων τους. Η τακτική των πιέσεων μπορεί να (και έχει) οδηγήσει σε στρεβλώσεις…
Η σημερινή κατάσταση πρέπει ν’ αλλάξει. Μια τέτοια προοπτική απαιτεί: α) επανασχεδιασμό του κάθε Ιδρύματος, ο οποίος μπορεί να οδηγήσει σε συμπληρώσεις ή καταργήσεις τμημάτων, β) θέσπιση κριτηρίων για τη λειτουργία νέων τμημάτων, γ) επαναπροσέγγιση του προβλήματος των μετεγγραφών (με στόχο τη σταδιακή κατάργησή τους), δ) ελαχιστοποίηση της διασποράς των περιφερειακών ιδρυμάτων, ε) συνεργασία των ιδρυμάτων κάθε περιφέρειας σε δομές όπως Ι-Β-Ε και υποδομές μεγάλης κλίμακας,…
Στην Ανώτατη Εκπαίδευση, οι συχνές νομοθετικές ρυθμίσεις χωρίς προηγούμενη αξιολόγηση προκαλούν σύγχυση και όπως είναι φυσικό δεν οδηγούν σε ακαδημαϊκή παράδοση. Τα μεν πανεπιστήμια και πολυτεχνεία έχουν λίαν αξιόλογο επιστημονικό και φοιτητικό δυναμικό, τα δε τεχνολογικά ιδρύματα, λόγω της διαδοχικής θεσμικής αναβάθμισής τους, υστερούν συγκριτικά σε ποιότητα του ανθρώπινου δυναμικού και σε ερευνητικές και εκπαιδευτικές υποδομές. Μια πρόταση για ενιαία ανώτατη εκπαίδευση, σε περιφερειακό τουλάχιστον επίπεδο, πρέπει να έχει στη διάθεσή της σημαντικό ιστορικό χρόνο και συγκλίσεις, για να δημιουργηθεί το κατάλληλο περιβάλλον για υλοποίησή της.
Τα στάδια που προτείνονται, για μια τέτοια προοπτική, είναι τα ακόλουθα:
α) τα τμήματα των ΤΕΙ που θα ενταχθούν στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση (και έχουν συναφή αντικείμενα με πολυτεχνικά ή πανεπιστημιακά τμήματα) πρέπει ν’ αλλάξουν σταδιακά το πρόγραμμα σπουδών και το χρόνο σπουδών ( υπό την εποπτεία εθνικής επιστημονικής επιτροπής),
β) το επιστημονικό προσωπικό των υπό ένταξη τμημάτων να επανακριθεί με βάση τα κριτήρια των πανεπιστημίων και
γ) οι υποδομές, εκπαιδευτικές και ερευνητικές, να συμπληρωθούν ώστε να ενισχυθεί η διάχυση και παραγωγή γνώσης.
Μετά την ολοκλήρωση της παραπάνω εκπαιδευτικής προσαρμογής να γίνει αξιολόγησή τους, σύμφωνα με τους κανόνες της ΑΔΙΠ.
Η θετική αξιολόγηση να οδηγήσει στην ένταξη ή συγχώνευση των τμημάτων αυτών στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση.
Ο δρόμος είναι μακρύς και απαιτεί πολιτική βούληση και ακαδημαϊκή υπευθυνότητα. Η ανώτατη εκπαίδευση στην πατρίδα μας δέχεται κριτική για την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης- παραγωγή γνώσης-καινοτομία και τον ελλειμματικό της ρόλο στην αναμόρφωση της κοινωνίας μας. Το γεγονός αυτό καθιστά επιτακτική την ανάγκη οι παρεμβάσεις μας σ’ αυτή να στοχεύουν στην αναβάθμιση του κύρους της. Η χωρίς ποιοτικά χαρακτηριστικά ένταξη των ΤΕΙ στα Πανεπιστήμια θα οδηγήσει στη θεσμοθέτηση της υποβάθμισης της Ανώτατης Εκπαίδευσης.
Οι σημερινές συνθήκες μας επιβάλλουν να σκεφτούμε την κοινωνία μας με όρους του μέλλοντος, ώστε αυτή με βασικό συστατικό τη γνώση, να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για ένα μέλλον προσδοκιών…
Η αρετή, η τόλμη, η γνώση, η κρίση, η υπευθυνότητα και η δημιουργική φαντασία πρέπει να σηματοδοτούν τις ενέργειες της πολιτικής ηγεσίας και της ακαδημαϊκής κοι
Καθηγητής Χρήστος Β. Μασσαλάς-π. Πρύτανης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Πηγή: kozan.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου